Η Apple στη μετά-Jobs εποχή
Θυμάμαι συχνά μια συζήτηση στην οποία συμμετείχα τον καιρό που δημιουργήθηκε το iTunes (Music) Store, το 2003. Μετά από κάμποση ώρα είχαμε βγάλει τα εξής δύο συμπεράσματα τα οποία θα δούμε στην συνέχεια.
- Η μουσική ήταν σίγουρα φθηνότερη έτσι σε σύγκριση με τους δίσκους που αγοράζαμε ως τότε, αλλά ήταν ακόμα ακριβή. Αν η μουσική ήταν ακόμα φθηνότερη, ο κόσμος θα αγοράζε πολλή περισσότερη και οι δισκογραφικές (όσες τουλάχιστον είχαν αποφασίσει να μπουν στο παιχνίδι) θα είχαν σημαντικά αυξημένα κέρδη.
- Υπάρχει μια μερίδα ανθρώπων, όχι μεγάλη, η οποία κατεβάζει πειρατικά μουσική, γιατί δεν έχει κανέναν άλλο τρόπο να ακούσει κάποιο δίσκο. Αν σε κάποιο τέτοιο χρήστη αρέσει το album, το αγοράζει. Αν όχι, πετάει τα κατεβασμένα αρχεία. Ομολογώ πως στους χρήστες αυτούς δεν μπορώ να προσάψω την κατηγορία «πειρατής».
Θυμάμαι συχνά τη συζήτηση αυτή, γιατί ακόμα και περίπου οκτώ χρόνια μετά, τα συμπεράσματα αυτά συνεχίζουν να ισχύουν. Όσο φθηνή κι αν είναι η μουσική μέσω του iTS (αλλά και άλλων υπηρεσιών) παραμένει κάπως ακριβή για έναν άνθρωπο που θέλει να ακολουθεί τα μουσικά δρώμενα. Στις μέρες της οικονομικής κρίσης και της ανεργίας που περνάμε τρεις μουσικοί δίσκοι κοστίζουν περίπου όσο οι μηνιαίες μεταφορές ενός εργαζόμενου ανθρώπου πλήρους ωραρίου, σύγκριση όχι αμελητέα. Και σίγουρα δεν υπάρχει τρόπος (εύκολος και άμεσος) να ακούσει κάποιος ένα δίσκο, έστω μία φορά, πριν αποφασίσει να τον αγοράσει, πέρα από το να τον κατεβάσει πειρατικά.
Η Apple φαίνεται να κάνει αργά και σίγουρα βήματα για να αντιστρέψει αυτήν την κατάσταση και να καταφέρει διπλό πλήγμα: αφενός στην πειρατεία κι αφετέρου στις δισκογραφικές εταιρείες που δεν φαίνονται διατεθειμένες να ακολουθήσουν το κύμα της ψηφιακής τεχνολογίας. Πριν από λίγο καιρό είδαμε τις προεπισκοπήσεις των μουσικών κομματιών να ανεβαίνουν από τα 30 στα 90 δευτερόλεπτα και μόλις λίγες μέρες πριν είδαμε έναν ολόκληρο δίσκο, το I’m With You των Red Hot Chili Peppers, να προσφέρεται προς ακρόαση εντελώς δωρεάν, και μάλιστα πριν ακόμα βγει στην κυκλοφορία (σε φυσική ή ηλεκτρονική μορφή). Κανένας δεν λέει φυσικά πως το προνόμιο αυτό θα εξαπλωθεί σε όλους τους δίσκους που προωθούνται μέσω του iTS, θεωρώ όμως πως όταν οι καλλιτέχνες και οι δισκογραφικές εταιρείες συνειδητοποιήσουν πόσο πολύ μια ακρόαση ανεβάζει τα ποσοστά πιθανότητας της αγοράς του δίσκου, θα σπεύσουν να το κάνουν πραγματικότητα για όσους δίσκους μπορούν. Αν εγώ θελήσω ένα αγοράσω ένα δίσκο αφού τον ακούσω, ή έστω αφού πάρω μια ιδέα επί της μουσικής, είναι πολύ πιθανόν να προτιμήσω να το κάνω με ένα κλικ. Αν όμως έχω αναγκαστεί να μπω στη διαδικασία να τον κατεβάσω πειρατικά, θα μπω στον «λογικό» πειρασμό να τον κρατήσω έτσι. Στην καλύτερη περίπτωση θα τον αγοράσω από κάποιο online δισκοπωλείο και πιθανόν όχι άμεσα, αλλά αφού μαζευτούν κάμποσοι (για να με συμφέρει με τα μεταφορικά) και αφού δω πως έχει έρθει η στιγμή που έχω κάποια χρήματα να ξοδέψω για μουσική. Στην πραγματικότητα υπάρχει πολύς κόσμος που ακόμη δεν έχει κατανοήσει το οικονομικό αντίκτυπο ενός κλικ. Βέβαια, οι δισκογραφικές εταιρείες συγκεκριμένα δεν έχουν επιδείξει αυτό που θα λέγαμε κομψά «διορατικότητα» απέναντι στο νέο ψηφιακό γίγνεσθαι, ενώ αντίθετα οι καλλιτέχνες όλο και περισσότερο προωθούν εμπορικά τις δημιουργίες τους μέσω των δικών τους ιστοτόπων φυσικά σε πολύ καλύτερες τιμές από ό,τι μέσω των «παραδοσιακών» διαύλων. Η Apple φαίνεται όμως να μην πτοείται και να μην εγκαταλείπει την προσπάθεια να εναρμονίσει τις επιθυμίες και τις ανάγκες και των δύο πλευρών και να προσφέρει τη μουσική μέσα από ένα παγκόσμιο δίκτυο εμπορικής διανομής περιεχομένου.
Δεν παραμένει όμως και στη μουσική. Ένας τομέας που στην Ελλάδα δεν φαίνεται (ακόμα) να έχει γνωρίσει άνθηση είναι αυτός της συνδρομητικής διάθεσης τηλεοπτικού περιεχομένου. Ο σημαντικότερος λόγος είναι σίγουρα η έλλειψη υποδομής, κάτι που όπως γνωρίζουμε δεν ισχύει σε άλλες χώρες και κυρίως στις ΗΠΑ, που είναι και ο πρώτος και πρωτεύων στόχος της Apple. Η καλωδιακή τηλεόραση εκεί ανθεί εδώ και πολλά χρόνια και παρόλες τις προσπάθειες του Steve Jobs, δεν έχει φανεί ως τώρα να την μετακινήσει από το θρόνο της. Και λέμε «ο Steve Jobs», μιας που η συσκευή του AppleTV με όλες τις μορφές που έχει πάρει μέχρι σήμερα (ακόμα και με αυτή του Mac Mini, θα έλεγαν κάποιοι), όπως και το λογισμικό «τύπου» Front Row που διαθέτει, είναι προσωπικό στοίχημα του ιδρυτή και πρόσφατα αποχωρήσαντα CEO της Apple. Μέχρι στιγμής δεν είχε την εμπορική επιτυχία που περίμενε, περισσότερο γιατί το κοινό δεν ήταν ακόμη έτοιμο να αντικαταστήσει τον κλασικό του αποκωδικοποιητή με κάτι τόσο πρωτοποριακό.
Πέρα από τις φήμες που κυκλοφορούν, που ούτως ή άλλως δεν μας αρέσει να σχολιάζουμε, έχουμε ένα δεδομένο και μία ένδειξη για το ότι τα πράγματα οδεύουν προς μια περισσότερο ή λιγότερο σημαντική εξέλιξη. Το δεδομένο είναι η έλευση του iCloud που ακόμη και στη δωρεάν του έκδοση θα επιτρέψει στο χρήστη να αποθηκεύει αρχεία και να τα συγχρονίζει με όλες του τις συσκευές κι αυτά τα αρχεία φυσικά θα μπορούν να είναι και ταινίες ή επεισόδια από σειρές. Κι εδώ έρχεται και η ένδειξη: η Apple σταμάτησε την ενοικίαση επεισοδίων τηλεοπτικών σειρών μέσω του iTunes Store και αφήνει πια στους χρήστες μόνο την επιλογή της αγοράς, ενός ή ολόκληρων σαιζόν. Η επίσημη δικαιολογία είναι πως οι χρήστες προτιμούν κατά μαζική πλειοψηφία να αγοράζουν και όχι να νοικιάζουν επεισόδια, αλλά αυτό δεν μας σταματά από το να σκεφτόμαστε πως η Apple δεν πρόκειται να εγκαταλείψει τα σχέδιά της που αφορούν το τηλεοπτικό περιεχόμενο, πολύ περισσότερο τώρα που ο Tim Cook έλαβε τη θέση του Steve Jobs και θα πρέπει να αποδείξει πως είναι τουλάχιστον το ίδιο τολμηρός και οραματιστής όσο ο προκάτοχός του. Σε πρόσφατο άρθρο της Wall Street Journal γράφεται πως ο Steve Jobs συχνά αντιμετωπίζει την εμπειρία του να βλέπει κανείς τηλεόραση ως άβολη και κακή για τους χρήστες, αλλά και από την άποψη της τεχνολογίας, το περιεχόμενο έρχεται μέσω πολλών τεχνολογικών διαύλων (ραδιοκύματα, καλωδίωση, δορυφόροι), καθιστώντας δύσκολη την καινοτομία στον τομέα αυτό. Δεν χρειάζονται οι φήμες για να γνωρίζουμε πως η Apple ετοιμάζει ένα επαναστατικό προϊόν (με τη μορφή είτε της συσκευής είτε της υπηρεσίας) για την αγορά της τηλεόρασης. Εξάλλου το Διαδίκτυο γνωρίζει την μεγαλύτερη πρόοδο από την άποψη της σύγκλισης των μέσων επικοινωνίας και η εταιρεία με το δαγκωμένο μήλο έχει αποδείξει πολλές φορές στο παρελθόν ότι ξέρει να κρίνει τα σημεία των καιρών, να αρπάζει τις ευκαιρίες στη γέννησή τους και να δημιουργεί επαναστάσεις, τις οποίες (τις περισσότερες φορές) το κοινό αντιμετωπίζει με ενθουσιασμό.
Ο Steve Jobs μπορεί να αποχώρησε από την κεφαλή της Apple αλλά το σίγουρο είναι ότι δεν πρόκειται στο άμεσο μέλλον τουλάχιστον να σταματήσουμε να βλέπουμε καινοτομίες από τη μεριά της. Προσωπικοί υπολογιστές, φορητοί υπολογιστές, υπολογιστές παλάμης, μουσική βιομηχανία, τηλεόραση, ποιος μπορεί να σκεφτεί τι άλλο έχει το καλάθι με τα μήλα…;
[ Systemgraph Blog ]